Sinema, Tiyatro, Halı Saha ve Maç İzlemek Pahalı: Zengin Olma Umudu Şans Oyunları Üzerindeki Vergi Yükünü Arttırdı
Enflasyonun art arda artmasıyla vatandaşlar temel ihtiyaçlara odaklanırken kültür, sanat ve eğlence harcamalarını unuttu. Sinema, tiyatro ve maç bileti fiyatlarındaki çılgın artışlar toplumsal bir ihtiyaç olan kültür ve eğlence harcamalarını lüks sınıfa taşıdı.
Hayat pahalılığı arttıkça temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorlanan vatandaşlar, öncelikle sosyal aktivitelerinden kesintiye gidiyor.
Enflasyon nedeniyle en çok kaybı düşük ve sabit gelirli vatandaşlar yaşarken, bütçede ilk kesintiye uğrayan kalemler arasında sosyal faaliyetler de yer aldı.
Düşük ve orta gelirli vatandaşlar için temel ihtiyaçlar bütçenin ilk sırasını alırken, lüks hale gelen sinema, tiyatro, konser, maç gibi etkinliklerin bilet fiyatlarındaki artış da yüzde 100’ü aştı.
TÜİK enflasyon verilerine göre, 2023 yılı Eylül ayında yıllık tüketici enflasyonu (TÜFE) yüzde 61,53 olurken, eğlence ve kültür harcamaları ana kaleminde yıllık enflasyon yüzde 55,43, 3 yıllık yüzde 180,22 ve 5 yıllık yüzde 225,29 oldu. .
Bu süreçte salgının da zorladığı eğlence ve kültür branşlarındaki fiyat artışları TÜİK bilgisini aştı.
İstanbul Planlama Ajansı’nın Öğrenci Yaşam Maliyeti araştırmasına göre bir öğrencinin aylık kültür, sanat ve eğlence harcaması yıllık bazda yüzde 58,80 artarak harcamalarının yüzde 3’ünü oluşturuyor.
Sözcü’nün haberine göre, yıl boyunca sinema biletlerindeki sistematik artışlarla bilet fiyatları 150-175 TL, ortalama öğrenci fiyatı ise 120 TL oldu. TÜİK artık Sinema ve Gösteri Sanatları İstatistiklerini paylaşmıyor.
Pandemi sonrası özel tiyatro biletlerine maliyetlerdeki artış da eklenince artışlar birbirini takip etti.
Geçtiğimiz aylarda müdürlüğe Tamer Karadağlı’nın getirildiği Devlet Tiyatroları’nda da durum pek farklı değil. 1 Kasım itibarıyla yeni sezon tam bilet fiyatları yüzde 25, öğrenci biletleri ise yüzde 50 artışla sırasıyla 75 TL ve 45 TL oldu.
Spor tarafında da bilet sıkıntısı yaşanıyor. Süper Lig 2023-2024 sezon kombine ve bilet fiyatları yüzde 340’a varan artışlarla yeni döneme başladı.
F.Bahçe VIP tribün kombine bileti en değerli 150 bin lirasını gerilim dolu maçlarla seyircisinin beğenisine sundu. Geçen yıl F.Bahçe kombine bilet fiyatları 1.475 ile 21.750 TL arasında değişirken, bu dönemde ortalama yüzde 100 artarak 3.250 TL’den 40.000 TL’ye çıktı.
Galatasaray kombine biletlerini geçen yıl 2 ile 10 bin lira arasında değişen fiyatlarla satarken, bu yıl 6 bin ile 44 bin lira arasında satışa sundu. Yüzde 200’ün üzerinde artışla liderliği ele geçirdi.
Beşiktaş ise 1.800 TL’den 30 bin TL’ye, 4.500 ile 35.500 TL arasına yükselen fiyatlarıyla nispeten mütevazı bir artış yaptı.
Öte yandan erkeklerin sosyalleşme alanları arasında yer alan halı sahaların yüzde 100’ün üzerinde artış göstermesi, 1 saatlik fiyatlarının 1.500 liraya ulaşması sosyalliği ve sporu da etkiledi.
CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, Meclis’te şans oyunlarına ilişkin konuşma yaparken, yap-işlet-devret projelerinin işletmecilerine bütçede aktarılan ödeneklerle ilgili olarak şans oyunlarını örnek verdi.
Sarıgül, Meclis’te görüşülecek 2024 bütçesine ilişkin, Osmangazi, Yavuz Sultan Selim, 1915 Çanakkale Köprüsü ve otoyol bağlantılarına ilişkin, ‘ Bu projelere 2024 yılında ayrılan bütçe ise 74 milyar TL. 2022’de 36 milyardı. Bu yüzde 100’ün üzerinde. Ne yazık ki öngörülen fiyatlar eşleşmiyor. Artan dolar ve euro kur farkları kara delik gibi oluyor ve ek bütçeler dahil edilerek vatandaşlara fatura kesiliyor.dedi ve şöyle devam etti:
Şans oyunlarından alınan vergilere yüzde 109 oranında zam getirildi. 2020 yılında 1 milyar 800 milyon TL olan vergi gelirinin, 2024 yılında 54 milyar TL olacağı öngörülüyordu. Bu cömertliğin, adeta açlığa mahkum olan emeklilere de aynı şekilde uygulanmasını bekliyoruz.
